Layang Layang & Sipadan

Maleisie

Al heel lang wilden wij graag een keer hamerhaaien zien. Er zijn maar een paar plekken in de wereld waar je een redelijke kans hebt om met hamerhaaien te duiken. Maar zelfs op deze plekken zul je nooit de zekerheid hebben dat je ze echt tegen zult komen. Beiden waren we van kinds af aan al gefascineerd door hun kop, een platte hamer met aan de uiteinden hun ogen. 
In april en mei zwemt meestal een grote groep hamerhaaien rond het eilandje Layang Layang in de Zuid Chinese Zee. Garantie heb je natuurlijk nooit, maar wij wilden graag een poging wagen. Na 4 dagen 3x per dag duiken begonnen wij al een beetje ongerust te worden, we waren bijna op de helft van onze duikvakantie op Layang Layang en we hadden nog steeds geen hamerhaaien gezien. De week daarvoor waren ook al geen hamerhaaien door duikers gezien. Elke duik, zwommen wij eerst zo’n 10 minuten van het rif af, ’ins blaue hinein’ op zo’n 30 meter diepte waar je geen rif of bodem meer zag, het is hier zo’n 2000 meter diep en omdat je geen referentiepunten heb moet je, je dieptemeter goed in de gaten houden anders zak je zo door naar veel grotere diepte met alle gevaren van dien. Als de hamerhaaien zich zouden laten zien, dan zouden we daar blijven en anders zwommen we weer terug naar het rif. 
Op de laatste duik van de 4^e dag, zwommen we weer van het rif weg en plots op een diepte van zo’n 40 meter zagen we een hamerhaai. Geweldig! We waren helemaal gefocust op deze haai, toen we dachten dat dit wel eens een ‘verkenner’  van de grote school zou kunnen zijn. We keken verder om ons heen, en in de diepte op zo’n 60m of nog dieper zagen we meerdere hamerhaaien! Wouw! Maar ja, zo diep konden we niet gaan, maar plotseling kwamen er meerdere hamerhaaien omhoog en zwommen we ineens helemaal tussen hen in. Ze waren nog schitterender dan verwacht, echt adembenemend mooi. Heel je blikveld, alleen maar hamerhaaien! Ook al zijn deze haaien normaal gesproken erg schuw, komen ze soms toch vrij dicht bij. Het bleek een groep van zo’n 120-130 hamerhaaien te zijn, maar omdat ze wat uit elkaar zwommen, tussen de 20 en 120 meter diep, zag je maar een deel van de groep. 1 Hamerhaai zien, is al geweldig maar zo’n 50-60 al helemaal! De dagen erna hebben we ze nog een paar keer gezien. Enkele keren een minuut of 15, de andere keren een paar minuten. Elke keer weer opnieuw was het weer dezelfde geweldige ervaring. Het verbaasde ons dat sommigen zo dichtbij kwamen, normaal gesproken zijn ze bang van duikers, van de luchtbubbels die we steeds uitblazen. De meeste haaien waren tussen de 2 en 3 meter lang. Steeds zagen we eerst enkele ‘verkenners’ en dan zag je de groep. Het was echter vrij lastig de hamerhaaien goed te filmen of te fotograferen. Je zit dan om zo’n 30m tot 40m diepte, alleen maar blauw om je heen en de zilvergrijze hamerhaai lijkt dan ook blauw. De camera had meestal moeite om goed scherp te stellen, vanwege te weinig contrast. Van de ruim 20 minuten materiaal is er slechts 2 minuten een beetje redelijk, niet echt goed, maar goed genoeg om een beeld te krijgen van deze geweldige ervaring.

Hamerhaaien video

Layang Layang is een eilandje in de Zuid-Chinese zee, 300 km ten Noord-westen van Sabah. Tot 1991 was het slechts een klein atol, maar de marine liet zand van de zeebodem zand omhoog pompen, per schip werd er gecultiveerde grond aangevoerd en zo ontstond 2 km lang en zo’n 100 m breed eilandje. Naast een landingsbaan, een resort en een kleine marinebasis, is er helemaal niets. Nog een klein atol, de geboorteplaats van zeezwaluwen, die hier met vele duizenden leven en wat andere zeevogels. Layang Layang is geen tropisch paradijsje met prachtige witte zandstranden met palmen en tropisch regenwoud, je kunt hier alleen maar slapen, eten en DUIKEN. En hoe!  

Je las hierboven al over de hamerhaaien, maar Layang Layang wordt ook wel het kroonjuweel van de Borneo Banks genoemd. Met spectaculaire drop-offs, steile wanden tot een onmetelijke diepte, langgerekte, adembenemende koraalriffen en koraaltuinen, waaronder vele zeldzame soorten en uitbundig veel vis. Naast op Palau, hebben we zelden zulke mooie koraaltuinen gezien. De ligging van dit atol maakt het aantrekkelijk voor vele grote jagers zoals hamerhaaien, grijze rifhaaien, tonijnen, barracuda’s en manta’s.

Voordat we naar Layang Layang gingen, bezochten we eerst 9 dagen Sipadan. Sipadan is een klein eilandje voor de Noord-oostkust van Sabah. Sipadan is eigenlijk een onderwaterberg die vanaf de zeebodem zo’n 1000 meter oprijst. Enkele honderden meters in doorsnee, met prachtige witte zandstranden en een klein stukje tropisch regenwoud. Voor duikers is Sipadan al jaren lang 1 van de droombestemmingen in Zuid-Oost Azië, maar de rest van de wereld hoorde pas in 2000 van Sipadan, toen een Filipijnse extremistische moslimgroep 21 duiktoeristen van dit eilandje gijzelden. Daar Sipadan een hele gewilde duikbestemming is, heeft Maleisië enkele jaren geleden dit tot een marine park, een beschermd gebied verklaard. Het hotel met de meeste hutjes zijn gesloopt, enkele zijn nog in takt gelaten en daar bivakkeert een groepje soldaten om het eiland te beschermen.  Daar we helaas niet meer op Sipadan konden verblijven, hadden we Mabul (Sipadan-Mabul Resort), een eilandje 15 minuten varen van Sipadan, uitgekozen. Elke ochtend gingen we eerst naar Sipadan voor 2 duiken, tussen de duiken door, gingen we op Sipadan aan land om te brunchen en varanen te zoeken, daarna keerden we terug naar Mabul voor de lunch en ‘smiddags de 3^e duik rond om Mabul en Kapalai.

 
Sipadan is inderdaad een hele mooie duikbestemming en wordt ook wel schildpaddeneiland genoemd. In 1 draai van 360º 52 schildpadden om me heen kunnen tellen. Maar daarnaast zit het er ook vol met haaien, elke duik zie je enkele tientallen whitetips, soms wat blacktips en wat grijze rifhaaien, vooral bij Southpoint. Helemaal geweldig was de enorme school barracuda’s, bijna altijd bij Barracudapoint te vinden, vaak cirkelden ze met duizenden tegelijk om je heen, het werd dan helemaal schemerig. Ook zag je er vele enorme scholen jacks. Daarnaast de wanden vol met een enorme diversiteit aan bontgekleurde vissen en visjes. Regelmatig leaffishes en ghostpipefishes gezien, deze blijven we heel bijzonder vinden, een enorme variëteit aan gobi’s, en oerlelijke frogfishes, zo lelijk dat ze eigenlijk heel mooi zijn. Zelfs parende inktvissen gezien. Een perfecte en relaxte duikbestemming!